Pozycja Trendelenburga — kiedy i dlaczego się ją stosuje?

Pozycja Trendelenburga wymaga odpowiedniego ułożenia nóg względem reszty ciała. Jest wykorzystywana w wielu dziedzinach medycyny. Stosuje się ją m.in. w urologii, ginekologii i kardiologii, a także w procesie fizykoterapii. Na czym właściwie polega? Kiedy się ją stosuje? Sprawdź!

Czym jest pozycja Trendelenburga?

Pozycja Trendelenburga jest jedną z wielu pozycji ułożeniowych stosowanych w medycynie. Wymaga ulokowania pacjenta na plecach, jednak w dość nietypowej konfiguracji. Chodzi o to, aby jego głowa, barki, ręce, górna część klatki piersiowej i tułów znajdowały się poniżej kończyn dolnych. Taki efekt da się uzyskać przy pomocy specjalnego łóżka medycznego, które pozwala na nachylenie jego płaszczyzny pod kątem 10-30 stopni.

Jej nazwa wywodzi się od nazwiska Friedricha Trendelenburga, specjalisty z dziedziny chirurgii, który żył w latach 1844-1924 w Niemczech. Uznaje się go za pioniera stosowania w medycynie pozycji z głową poniżej kończyn dolnych. O wyjątkowym statusie Trendelenburga w środowisku lekarzy świadczyć może to, że zajmował się leczeniem ostatniego króla Saksonii — Fryderyka Augusta III Saskiego.

Czemu służy pozycja Trendelenburga?

Pozycja Trendelenburga jest stosowana w celu uzyskania konkretnych rezultatów, a jej główne założenia zmieniają się w zależności od sytuacji.

Pierwszą możliwą przesłankę do ułożenia pacjenta właśnie w taki sposób stanowi chęć uzyskania efektu powrotu krwi w kierunku serca i mózgu. Wówczas dochodzi do pobudzenia krążenia tętniczego oraz zmniejszenia wzajemnego ucisku narządów wewnętrznych.

Niekiedy pozycję tę stosuje się, aby poprawić dostępność konkretnych części ciała pacjenta dla personelu medycznego — zwłaszcza brzucha czy miednicy. Jest to niezbędne np. podczas leczenia przepukliny, a także przy operacjach ginekologicznych i urologicznych oraz przy zabiegach w obrębie jamy brzusznej.

W wybranych okolicznościach pozwala ona również poprawić stan zdrowia pacjenta poprzez wsparcie usuwania wydzieliny z dolnych partii płuc.

To może Cię zainteresować: 6 najważniejszych sprzętów medycznych, które warto mieć w domu

W jakich sytuacjach stosuje się pozycję Trendelenburga?

Pozycja Trendelenburga znajduje szerokie zastosowanie w diagnostyce, leczeniu i rehabilitacji. Sprawdza się podczas niektórych operacji w chirurgii, a także w stomatologii.

Ze względu na to, że pozwala odciążyć krocze i ułatwia dostęp do narządów rodnych i dna miednicy, stanowi spore ułatwienie w ginekologii i położnictwie.

Przydaje się np. podczas badań rentgenowskich ze środkiem kontrastowym pacjentów z podejrzeniem przepukliny przełyku.

Jest niezbędna również w trakcie drenażu dolnych segmentów płuc u pacjentów wymagających oczyszczenia drzewa oskrzelowego.

Wykorzystuje się ją też podczas badania USG u pacjentów z podejrzeniem żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej. Wówczas takie specyficzne ułożenie ciała sprzyja wypełnieniu naczyń krwionośnych kończyn dolnych i przyczynia się do rozszerzenia żył.

Dodatkowo służy ona redukowaniu ryzyka powstania odleżyn i przykurczy u długotrwale leżących pacjentów. Pomaga też zmniejszać obciążenie wybranych obszarów ciała, m.in. kręgosłupa oraz mięśni grzbietu i pośladkowych.

Czy są przeciwwskazania do pozycji Trendelenburga?

Podobnie jak większość procedur medycznych, zastosowanie pozycji Trendelenburga ma pewne przeciwwskazania. Dotyczą one różnych stanów i schorzeń, w których takie specyficzne ułożenie ciała może wywołać nieoczekiwane reakcje i stanowić zagrożenie dla pacjenta.

Nie jest ona wskazana u osób, które niedawno przeszły udar mózgu. Nie należy stosować jej także u pacjentów z chorobą niedokrwienną serca oraz zmagających się z refluksem żołądkowo-przełykowym. Ponadto nie powinna być wdrażana tuż po zawałach serca i podczas operacji w obrębie układu nerwowego.

W większości przypadków pozycja Trendelenburga stanowi pomocne narzędzie w praktyce lekarskiej. Umożliwia osiągnięcie korzystnych rezultatów przy stosunkowo niewielkim wysiłku ze strony personelu medycznego i samego pacjenta.